اعجاز قرآن از نظر عدم تضاد و اختلاف

یکی از نشانه های معجزه بودن قرآن مجید و اینکه از سوی خداوند نازل شده، این است که در سراسر آن تضاد و اختلافی دیده نمی شود در حالی که شرایط نزول قرآن و آورنده آن چنان است که اگر از سوی خدا نبود حتما اختلاف و تضاد بلکه اختلافات و تضادهای فراوانی در آن به چشم می خورد. قرآن در آیه 82 سوره نساء به این حقیقت اشاره کرده می گوید: «أفلا یتدبرون القرءان و لو کان من عند غیر الله لوجدوا فیه اختلافا کثیرا؛ آیا درباره قرآن نمی اندیشند که اگر از سوی غیر خدا بود اختلافات فراوانی در آن می یافتند.»

نکته اصلی این مساله را با تحلیل روشنی می توان دریافت. روحیات هر انسانی دائما در تغییر است قانون تکامل در شرایط عادی در صورتی که وضع استثنایی به وجود نیاید انسان و روحیات و افکار او را هم در بر می گیرد و دائما با گذشت روز و ماه و سال، زبان و فکر و سخنان انسانها را دگرگون می سازد، اگر با دقت نگاه کنیم هرگز نوشته های یک نفر نویسنده یکسان نیست، بلکه آغاز و انجام یک کتاب نیز تفاوت دارد. مخصوصا اگر کسی در کوران حوادثی بزرگ قرار گرفته باشد، حوادثی که پایه یک انقلاب فکری و اجتماعی و عقیده ای همه جانبه را پایه ریزی کند او هر قدر بخواهد سخنان خود را یکسان و یکنواخت وعطف به سابق تحویل دهد قادر نیست، به خصوص اگر درس نخوانده و پرورش یافته یک محیط کاملا عقب افتاده باشد.