حقّ طلاق زن از نظر قرآن

«الطَّلاقُ مَرَّتانِ فَإِمْساکٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِیحٌ بِإِحْسانٍ وَلا یَحِلُّ لَکُمْ أَنْ تَأْخُذُوا مِمّا آتَیْتُمُوهُنَّ شَیْئاً إِلّا أَنْ یَخافا أَ لّایُقِیما حُدُودَ اللَّهِ فَإِنْ خِفْتُمْ أَ لّایُقِیما حُدُودَ اللَّهِ». «2» «طلاقی که در آن می‌توان رجوع کرد دو مرتبه است آن گاه که طلاق داد یا به خوشی زن را نگهداری کند و یا به نیکی رها کند و گرفتن چیزی از مهر به جور و ستم حلال نیست، مگر این که بترسید حدود دین خدا را نگاه ندارند.»

آیه دیگری می‌فرماید: «وَ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِکُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَلا تُمْسِکُوهُنَّ ضِراراً لِتَعْتَدُوا وَمَنْ یَفْعَلْ ذ لِکَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ وَلا تَتَّخِذُوا آیاتِ اللَّهِ هُزُواً». «3» «هرگاه زنان را طلاق دادید، بایستی تا پایان زمان عدّه یا آنها را به خوشی در خانه نگهدارید و یا به نیکی رها کنید، و روا نیست آنان را به آزار نگهداشته تا بر آنها ستم کنید، هرکس چنین کند، همانا بر خود ظلم کرده و آیات خدا را به سخرّیه نگیرید».

از حضرت رضا علیه السلام «معنی امساک به معروف أو تسریحٌ باحسان سؤال شد، فرمودند: امّا امساک به معروف پرهیز از آزار و اذیّت و دادن نفقه است و امّا تسریحٌ باحسان، طلاق بنابر آنچه در کتاب نازل شده است». «4» (1). بحارالانوار، ج 101، باب القسمة بین النساء، ح 1، ص 51.

(2). بقره، آیه 229.

(3). بقره، آیه 231.

(4). وسائل الشیعه، ج 15، ابواب النفقات، ص 226، ح 13.

حقوق و تکالیف زوجین، ص: 193

پیامبر گرامی اسلام نیز در مورد طلاق فرمودند: «جبرئیل آنقدر رعایت زن را توصیه کرد که گمان کردم طلاق دادن زن سزاوار نیست مگر به خاطر گناهی آشکار». «1» در آیات طلاق همواره توصیه به پرهیز از ظلم بر زن و ادای حقوق وی و رعایت حدود الهی شده است. شواهد نیز چنین است که در امر طلاق بیشترین ظلم و مشکلات متوجه زن است، که معمولًا زنان برای رهایی خود از ستم و بی‌عدالتی شوهر از حقوق خود می‌گذرند که قرآن به کرّات به شوهر توصیه و هشدار می‌دهد تا از آزار و اذیت زن برای چشم‌پوشی از حقوق خود پرهیز کند.